Fasola Piękny Jaś

Pod nazwą Fasola "Piękny Jaś" z Doliny Dunajca sprzedawane są wyłącznie nasiona fasoli tycznej "Piękny Jaś" zaliczane do fasoli wielokwiatowej (Phaseolus multiflorus). Jest to roślina jednoroczna, pnąca, tyczna, średnio plenna, dość późna. Strąki dojrzewają do później jesieni.

Nasiona fasoli "Piękny Jaś" z Doliny Dunajca należą do największych w obrębie gatunku fasola wielokwiatowa, są gładkie, dobrze wypełnione, jednolite w kształcie.
Ziarna są bocznie spłaszczone o nerkowatym kształcie. Członkowie Spółdzielni "Dolina Dunajca" dbają aby nasiona były zdrowe, dobrze wykształcone, dojrzałe, wolne od zanieczyszczeń i uszkodzeń spowodowanych przez owady.

Fasola jest rośliną ciepłolubną, dlatego siew przypada w Polsce między 10 a 15 maja (dla Doliny Dunajca okres ten przypada na II, lub III dekadę kwietnia). Okres wegetacji fasoli trwa 112-130 dni. Aby przedłużyć okres zbiorów można wysiewać fasolę co 10 do 14 dni, jednak nie później niż do końca I dekady czerwca. Siejemy w rzędy co 40-50cm. Optymalna liczba roślin na 1cm - 2cm wysokości 20-30 szt., odstępy między roślinami 3-5 cm. Głębokość siewu zależy od typu gleby i wynosi 2-5cm.

Zarówno na plantacjach tradycyjnych (tyczki drewniane), jak i przy uprawie szpalerowej (wsporniki podtrzymujące druty) wykonuje się pielenie ręczne, a w nielicznych gospodarstwach mechaniczne w międzyrzędziach. Fasola zbierana jest metodą dwufazową, na przełomie września i października. Dosuszanie (nasiona w strąku) przeprowadzane jest w przypadku uprawy szpalerowej na pokosach, a na plantacjach tradycyjnych w przewiewnych pomieszczeniach.

Omłot fasoli wykonany jest w większości gospodarstw w grudniu za pomocą specjalnie przystosowanych młocarni. Plonwaha się od 2 do 4 ton/ha. Wymłócone nasiona przechowywane są w przewiewnym i suchym miejscu, zazwyczaj w workach jutowych, wolnych od szkodników o obcych zapachów. 

Przepis na zupę fasolową - specjalność gospodyń z Doliny Dunajca.

Składniki:
1 kg fasoli "Piękny Jaś",
1/2 kg kości wieprzowej z karczku lub schabu,
1/2 kg kości wieprzowych wędzonych,
20 dkg boczku wędzonego,
30 dkg mięsa mielonego,
1 jajko,
jarzynka, pieprz, czosnek,
bułka tarta,
jarzyny: marchew, pietruszka, seler, por, ziemniaki, cebula, natka pietruszki.

Wykonanie: Przygotowując zupę fasolową należy kości obrać z mięsa i gotować wywar. Fasolę ugotować do miękkości. Osobno ugotować jarzyny i ziemniaki. Z mięsa zrobić małe kulki i podsmażyć je z dwóch stron. Połączyć wszystkie ugotowane składniki i trochę razem podgotować. Boczek usmażyć i zrobić zasmażkę, zagęścić zupę i doprawić do smaku.

Materiały źródłowe:
Fasola z Doliny Dunajca, L.Kmak, J.Molek, M. Nowakowski, Nowy Sącz, 2007
Materiały Promocyjne Małopolskiej Izby Rolniczej i Spółdzielni "Dolina Dunajca"